Dit verhaal is gebaseerd op een waargebeurde situatie uit 2023 van een Nederlandse piloot en valt ins onze vaste rubriek "Daar heb ik van geleerd"
Niederau, Oostenrijk – De gids had al voorspeld dat het vliegen in de middag zou ophouden voor ons. Overontwikkeling halverwege de middag was vrijwel zeker. Daarvoor zou het vliegbaar zijn, niet heel geschikt voor overland, dus hij bracht ons naar een berg met een skilift. Daar was zowel een startplaats bovenaan als een landingsveld naast de skilift onderaan. Zodra het weer omsloeg, konden we snel op de grond staan. De locatie was perfect voor korte vluchten en oefeningen.
Een paar honderd meter van het landingsveld bij de skilift lag nog een (ruimer) landingsveld voor studenten en mensen die zich niet prettig voelden bij het eerste veld naast de lift. Niet dat het veld naast de lift heel moeilijk was, maar je werd wel geacht om op een precieze plek te landen, zoals wel vaker in Oostenrijk. Het veld was niet heel breed. Liftkabels begrensden de lange kant van het veld, dat bergop liep, en het liep ook wat af. Afzonderlijk waren die punten niet erg, maar de drie factoren samen maakten het geen landingsveld voor iedereen. Het andere veld liep ook af, had wat lage hekken en bomen, en eveneens een skilift, maar het was veel ruimer van opzet. Rond dat veld was er ook nog meer ruimte, dus het was in alle opzichten een prima plek voor iedereen om te landen.
De dag verliep zoals voorspeld. Het was warm, maar makkelijk hoog blijven was het ook niet. Ik deed mijn oefeningen zoals gepland, landde naast de lift, vouwde mijn scherm op, stapte snel weer in de lift omhoog, und so weiter, und so weiter... De gids observeerde ondertussen hoe iedereen vloog en hoe het weer zich ontwikkelde. Tot het moment dat het weer het omslagpunt bereikte.
"We moeten direct starten en landen, of met de lift naar beneden," vertelde onze gids. Ik startte snel weg en zag hoe een lokale tandem vlak na de start een mega-inklapper kreeg.
Bij mijn eerdere vluchten merkte ik al hoe de lucht veranderde. Ik zag het ook aan de wolken, die groter werden. Maar nu voelde de lucht echt anders dan een half uur daarvoor. Het steeg overal, en je kon er nauwelijks aan ontkomen. Oren met speed werkten niet of zeer matig. Als je snel naar beneden wilde, moest je spiralen.
Eenmaal wat lager viel het dan weer mee, maar ook beneden boven het landingsveld was het onvoorspelbaar: stijgen-dalen-stijgen-dalen. Op het veld naast de skilift landen ging het voor mij niet worden dit keer. Het was ook nergens voor nodig, aangezien er even verderop het veel ruimer landingsveld ligt. Zolang je een alternatief hebt, ben je veilig. Toch?
Natuurlijk was het ook boven het grotere landingsveld op-en-neer jojoën. Een normaal circuit vliegen was niet aan de orde. De S’en die ik wilde draaien, werden eerder een soort dronkemans tred. Een slope-landing lukte ook niet, want dan daalde ik simpelweg niet naar de grond. Intussen vloog ik alweer bijna bij de skiliftkabel en bomenrij. Wat eerst een ruim veld was, leek in deze omstandigheden een stuk kleiner met overal obstakels. Waar ik hoogte kan verliezen, was me een raadsel.
Uiteindelijk kwam ik boven een weide terecht naast het eigenlijke landingsveld. Er was meer dan genoeg ruimte, maar mijn hoogte schommelde al een paar bochten tussen de drie en tien meter boven de grond, terwijl ik ondertussen wel doorvloog en er steeds weer een nieuw obstakel opdook. Nogmaals, er was genoeg ruimte, maar dan moet je wel een voorspelbare vlucht hebben. Dat had ik dus niet.
Intussen vloog ik steeds verder naar het lagere deel van het veld, waar alleen nog een smalle strook gras overbleef tussen twee grote loodsen. Aan het einde van de grasstrook lagen een weg, geparkeerde auto’s en het terras van een hotel. Mijn opties waren op, en ondertussen kwam ik maar niet met mijn voeten op de grond.
Zodra ik tussen de gebouwen in kwam, daalde ik ineens helemaal door naar de grond – redelijk vlot ook. Ik heb geen moment overwogen om staand te landen en het uit te proberen te lopen. Ik liet me gewoon door mijn benen zakken en landde op mijn kont, op de protector van mijn harnas. Het was geen mooie landing, maar ik stond aan de grond.
Het weer was schijnbaar best snel en heftig veranderd: er landden ook tandems op het alternatieve, ruime landingsveld. Op de vouwplaats vertelde een lokale vlieger dat hij daar nog nooit tandems had zien landen. De tandems landden altijd naast de skilift, maar nu kozen zij ook eieren voor hun geld.
Met de keuze (nog bovenop de berg) om te starten was, denk ik, niets mis. De weersituatie was voorspeld, dus we waren erop voorbereid. We konden het weer observeren, voelden de lucht al veranderen en we konden er snel op reageren. En er was een alternatieve plek om te landen.
Wat ik achteraf anders had kunnen doen, is het S’en. Als je dat goed doet, wordt je veld niet kleiner. Bij mij werd het veld wel kleiner. Ik vloog immers steeds dichter bij de loodsen en de weg (ik vloog überhaupt niet meer boven het juiste veld!). Ik vraag me af of een slope-landing had gekund als ik meer naar de berg toe had gestuurd. Liet ik me toch te veel leiden door de onstuimige lucht?
Hoe het ook zij, ik vond het goed om ervaren te hebben hoe het is als turbulente lucht elke seconde je plan voor de landing verpest. En goed om te ervaren dat op je kont landen een prima landingsmethode is.